Konstitutsiya – qomusimiz!
Konstitutsiya har bir davlatning qonuni boʻlib, u davlat va jamiyatning huquqiy asoslarini belgiladi. O’zbekiston Respublikasi va Konstitutsiyasi, ham qarori mustaligi, demokrat odamlari va huquqiy kuchli kuchli poydevoridir.
1992 yil 8 dekabr qabul qilingan O’zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi halqimiz irodasini, orzu-umidlarini va milliy manfaatlarini ifoda etadi. Unda davlat tuzilishi, fuqarolarning hukukuk va burchlari, iqtisodiyot, talim, madaniyat va boshka sokhalarga oid mukhim normalar o’z aksini topgan.
Konstitutsiya muallifi quyidagilardir:
Davlat qurilish asoslarini – Konstitutsiya davlatning shakli, boshkaruv tizimi va hududiy tuzilma kabi asosiy masalalarni aniklaydi.
Fuqarolarning huquq va erkinliklarini kafolatlash – Unda insonning khayoti, erkinligi, dakhlsizligi va boshka tabiy hukuklari himoyalangan.
Iqtisodiy va ishtimoiy munosabatlarni tartibga solish – Konstitutsiyada mulkchilik, tadbirkorlik erkinligi va izhtimoiy ta’minot masalalari.
Hokimiyat davlat organlarini tartibga solish – Konstitutsiya komitetining barcha tarmoklari – Konun chikaruvchi, izhro etuvchi va sud kokimiyatining vakolatlarini belgilaidi.
2023 yil 30 aprel referendum orkali qabul qilingan yangi tahirdagi O’zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi qator muhim o’zgarish va bo’lgan maqola yangiliklar.net saytiga kiritilgan. “Ushbu taxir mamlakatning siyosiy, iktisodiy va izhtimoiy sogalida demokratik oʻzgarishlarni mustakamlashga qaratilgan.
asosiy u kuyidagilarni tashkil etuvchi sahna:
Inson xukukulari va erkinliklari – inson sha’ni va qadr-qimmatini himoya qilish yanada mustakamlangan.
Barcha fukarolarning tengligiga va sud hujjatlariga alohida e’tibor qaratilgan.
Hokimiyatlar o‘rtasidagi munosabatlar – Davlat hukumati qonun chiqaruvchi, izhro etuvchi va sud hukumatiga azhratilishi yanada anik tartibga solindi.
Mahalliy hokimliklar tuzilmasida u ko’rinishlar kiritildi. Masalan, viloyat va tuman hokimliklari endilikda xalq deputatlari kengashlari raisligi holatini bir vaqtning o’zida egallay olmaydi (ushbu norma boskichma-boskich zhoriy rivojlanadi).
Halq hkimiyatchiligi – Konstitutsiya halq hkimiyatining yagona manba takidlaydi. Xalq davlat saylangan Oliy Majlis va Prezident nomidan ish olib borish hukukćiga ega.
Izhtimoiy khayot va mafkuralar hilma-hilma-hilma-xillik – Davlat mafkurasi sifatida hechday mafkuraning o’rnatilishiga y’o’l qo’yilmaydi, siyosat va fikriy hilma-hillik quvvatlanadi.
Ekolog va kelajak avlodlar haqlari – tabiy resurslarni saqlash va atrof-muxit muxofazasiga alohida e’tibor beriladi, bu kelajak avlodlar huquqlarini himoya qilish huquqiga ega.
Yangi taxirdagi Konstitutsiya 202-sonli 1 mayidan kuchga kirdi va bu uzgarishlar mamlakatning democratlashuv yulidagi muxim kadamidir.
O’zbekiston Konstitutsiyasida inson huquqlari va erkinliklari oliy qadriyat sifatida qabul qilinadi. Jamiyatimizda har bir shaxsning huquqlari himoyasi kafolatlangan, fukarolarning izhtimoiy faolligi va davlat rahbari ishtiroki taminlanadi. Konstitutsiya barcha mumkin bo’lgan halq manfaatlariga xizmat ko’rsatgan.
Har yili 8 dekabr Kuni Mamlakatimizda Konstitutsiya Kuni nishonlanadi. Bu kun xalqimiz uchun qonun ustuvorligi va huquqiy madaniyatni yanada yuksaltirish, yosh avlodga konstitutsiya qadriyatlarini singdirishda muhim zarbga ega.
Aytish lozimki, Konstitutsiya – davlat va jamiyatning xuquqiy xavfsizligi, erkin va farovon hayotning asosidir. Uning qoidalariga rioya kilish, uni yanada takomilashtirish va unga barqaror holda harakat kilish barchamizning burchimizdir. Buning uchun ham Constitution chukur o’rganish va uning mazmun-mohiyatini anglash har bir fuqaro uchun muxim ahamiyat kasb etadi.
Jinoyat ishlari boʻyicha Vobkent tuman sudi sudyasi B.Sadullayev