Бухоро вилоят юридик техникумининг мажлислар залида Бухоро вилоят маъмурий судининг судьялари томонидан Ўзбекистон Республикаси Олий судининг 2022 йил 25 ноябрь кунидаги
№11-31-22-сонли хатидаги Ўзбекистон Республикаси Конституцияси кабул килинганлигининг 30 йиллиги кенг нишонлаш ҳамда Конституциямизнииг мазмун-мохиятини чукур ўрганиш, инсон ва фукароларнинг асосий хуқуклари, эркинликлари ва бурчлари, давлат ҳокимиятининг ташкил этилиши асослари ва суд тизимига оид нормаларни мухокама қилиш мавзусида давра суҳбати ўтказилди.
Йиғилишда раислик қилувчи Бухоро вилоят юридик техникуми директори И.Исматов сўзни очиб, кун тартибидаги масала юзасидан Бухоро вилоят маъмурий судининг судьяси Г.Муллабаевага маъруза учун сўз берди.
Бухоро вилоят маъмурий судининг судьяси Г.Муллабаева қуйидагича маъруза қилди:
Мамлакатда суд тизимини демократлаштириш, судлар фаолияти шаффофлигини таъминлаш, аҳоли билан мулоқотни кенгайтириш ва одил судловни амалга оширишда жамоатчилик ролини кучайтиришга қаратилган салмоқли ишлар бажарилди.
Ўзбекистон Республикаси Олий судининг 2022 йил 25 ноябрь кунидаги №11-31-22-сонли хати орқали Ўзбекистон Республикаси Конституцияси кабул килинганлигининг 30 йиллиги кенг нишонлаш ҳамда асосий қонунимизнинг ҳаётимиздаги ўрни ва ахамиятини тарғиб этиш, юртдошларимиз, айникса, ёшларимиз қалбида қонунга ҳурмат, ватанга меҳр ва садоқат туйғусини кучайтириш, уларнинг ҳукукий онги ва маданиятини ошириш мақсадида
– судларда барча судья ва ходимлар иштирокида семинар ва давра сухбатлари етказиб, Конституциямизнииг мазмун-мохиятини чукур ўрганиш, инсон ва фукароларнинг асосий хуқуклари, эркинликлари ва бурчлари, давлат ҳокимиятининг ташкил этилиши асослари ва суд тизимига оид нормаларни мухокама қилиш;
– худуддаги олий таълим муассасалари, академик лицей ва техникумлар, мактаблар ва махаллаларда Конституциянинг мазмуни ва ахамияти, унинг янгиланиш жараёни долзарблиги масалаларига оид тарғибот тадбирларини ўтказиш, бунда, судьялар ўзлари ўқиб битирган мактаб ёки билим юртларида ўқувчи ва талабалар билан учрашувлар ташкил этишга эътибор каратиш белгиланган.
Тарғибот ўтказишдан асосий мақсад – Конституциямизнииг мазмун-мохиятини чукур ўрганиш ва охирги ўзгартиш ва қўшимчалар ҳақида тўлиқ хабардор қилиш, бу орқали суд ҳокимияти органларига ишончни оширишдан иборат.
Ўзбекистон Республикаси Конститутциясига қуйидагича ўзгартиш ва қўшимчалар киритиш тўғрисида қонун лойиҳаси ишлаб чиқилган.
1-модда. Ўзбекистон-суверен республика, ҳуқуқий, ижтимоий, дунёвий, демократик давлат. Давлатнинг Ўзбекистон Республикаси ва Ўзбекистон деган номлари бир маънони англатади;
3) 13 ва 14-моддалар уйидаги таҳрирда баён этилсин:
13-модда. Ўзбекистон Республикасида демократия умуминсоний принципларга асосланади, уларга увофик инсон, унинг хдёти. эркиялиги, шаъни, кадр-киммати ва бошка ажралмас ҳуқуқлари одни кадрият ҳисобланади.
Инсоннинг шаъни ва қадр-қимматини, ҳуқуқ ва эркинликларини ҳурмат қилиш, уларга рио этиш уларни ҳимоя қилиш давлатнинг мажбуриятидир.
Инсоннинг ҳуқуқ ва эркинликлари бевосита амал қилади, қонунларнинг маъносини, мазмуни ва қўлланилиши давлат органларининг, фуқаролар ўзини ўзи бошқариш органларининг ва улар мансабдор шахсларининг фаолиятини белгилайди.
Инсонга нисбатан ҳуқуқий таъсир чораси давлат органи томонидан кўзланадиган қонуний мақсадга эришиш учун етарли бўлиши хамда манфаатдор шахсларга имкон қадар кийинчилик туғдирмаслиги керак.
Инсоннинг давлат органлари билан ўзаро муносабатларнда қонунчиликда юзага келадиган бартараф этиб бўлмайдиган барча қарама- каршиликлар ва ноаниқликлар инсон фойдаснга талқин килинади.
Демократик ҳуқуқ ва эркинликлар Конституция ва қонунлар билан химоя қилинади.
14-модда. Давлат ўз фаолиятини инсон фаровонлигини хамда жамиятнинг барқарор ривожланишини кўзлаб, ижтимоий адолат ва қонунийлик принциплари асосида амалга оширади;
4) 15-модда:
қуйидаги мазмундаги иккинчи қисм билан тўлдирилсин:
Ўзбекистон Республикасининг Конституцияси олий юридик кучга эга бўлиб, тўғридан-тўғри амал килади ва Ўзбекистон Республикасининг бутун худудида қўлланилади.
16-модданинг биринчи қисми қуйидаги таҳрирда баён этилсин:
Ушбу Конституциянинг бирорта қоидаси инсон ва фуқаронинг
ҳуқуқ хамда эркинликларига, Ўзбекистан Республикасининг ҳуқуқ ва манфаатларига, ушбу Конституциянинг биринчи бўлимида назарда тутилган асосий принципларга ва қоидаларга зарар етказадиган тарзда талқин этилиши мумкин эмас;
6) 17-модданинг:
биринчи қисми куйидаги мазмундаги биринчи ва иккинчи қисмлар билан алмаштирилсин:
Ўзбекистан Республикаси халқаро муносабатларнинг тўла ҳуқуқли субъектидир. Унинг ташқи сиёсати инсон ҳуқуқлари ва эркинликларини хурмат қилиш, давлатларнинг суверен тенглиги, куч ишлатмаслик ёки куч билан таҳдид қилмаслик, чегараларнинг бузилмаслиги, давлатларнинг худудий яхлитлиги, низоларни тинч йул билан ҳал этиш, бошка давлатларнинг ички ишларига аралашмаслик қоидаларига ва халқаро ҳуқуқнинг умумэътироф этилган бошқа қоидалари ва нормаларига асосланади.
Ўзбекистон барча давлатлар билан дўстона ва тинчликсеварлик ташқи сиёсатини олиб боради;
18-модда:
қуйидаги мазмундаги биринчи ва иккинчи қисмлар билан тўлдирилсин:
Ўзбекистон Республикасида инсон хамда фукаронинг ҳуқуқлари ва эркинликлари халқаро ҳуқуқнинг умумэътироф этилган нормаларига биноан хамда мазкур Конституцияга мувофик эътироф этилади ва кафолатланади.
Инсоннинг кадр-киммати, асосий ҳуқуқ ва эркинликлари дахлсиз, ажралмасдир ва улар ҳар кимга туғилганидан бошлаб тегишли бўлади.
биринчи ва иккинчи қисмлари тегишинча учинчи ва тўртинчи қисмлар деб хисоблансин;
8) 20-модда куйидаги таҳрирда баён этилсин:
20-модда. Фукаро ўз ҳуқуқ ва эркинликларини амалга оширишда бошқа шахсларнинг, жамият хамда давлатнинг ҳуқуқлари, эркинликлари ва қонуний манфаатларига путур етказмаслиги шарт.
Инсоннинг ҳуқуқ ва эркинликлари факат қонун билан ва бошка шахсларнинг ҳуқуқ ва эркинликларини, шунингдек жамоат хавфсизлигини ва тартибини таъминлаш учун зарур бўлган доирада чекланиши мумкин;
9) 22-модда қуйидаги тахрирда баён этилсин:
22-модда. Ўзбекистан Республикаси ўз худудида хам, унинг ташқарисида хам ўз фуқароларини ҳимоя қилиш ва уларга ҳомийлик кўрсатишни кафолатлайди.
Ўзбекистон Республикаси Конститутциясининг шу каби бошқа моддаларига ҳам ўзгартишлар киритилган.
Бундан мақсад эса Конституциямизнииг мазмун-мохиятини чуқур ўрганиш, инсон ва фукароларнинг асосий хуқуклари, эркинликлари ва бурчлари, давлат ҳокимиятининг ташкил этилиши асослари ва суд тизимига оид нормаларни мухокама қилиш ва ўрганиш ҳисобланади.
Кун тартибидаги масала юзасидан вилоят маъмурий суди судьялари Б.Садуллаев, Ж.Ҳусенов ва И.Холовлар ҳам ўз фикрларини билдирдилар.
Йиғилиш иштирокчилари томонидан берилган саволларга аниқ, содда мазмунда тушунтириш берилиб, уларнинг фикр ва мулоҳазалар инобатга олинди.