СУД ТИЗИМИНИНГ МОДДИЙ-ТЕХНИКА БАЗАСИНИ МУСТАҲКАМЛАШ ВА ИЖТИМОИЙ ҲИМОЯНИ КУЧАЙТИРИШ ЙЎЛИДА ЯНГИ БОСҚИЧ

Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2025-йил 21-августдаги ПФ-140-сонли фармонида суд тизимини замонавий талаблар даражасига олиб чиқиш мақсадида бир қатор муҳим вазифалар белгиланди. Хусусан, судларнинг моддий-техника базасини мустаҳкамлаш ҳамда судьялар ва суд ходимларининг ижтимоий ҳимоясини янада кучайтириш йўналишида аниқ чора-тадбирлар назарда тутилган.
Фармонга мувофиқ, 2025–2030-йилларда суд биноларини қуриш, реконструкция қилиш, мукаммал таъмирлаш ва жиҳозлаш бўйича кенг кўламли чора-тадбирлар режаси тасдиқланди. Янги ва таъмирланаётган биноларда “Рақамли суд” концепцияси талабларига мос суд мажлиси заллари барпо этилиб, фуқаролар ҳамда судьялар учун замонавий ва қулай иш шароити яратилади.
Фармонда нафақат моддий-техника базани янгилаш, балки судьялар ва суд ходимларининг ижтимоий ҳимоясини кучайтиришга ҳам алоҳида эътибор қаратилган. Янги биноларда ишловчи судья ва ходимлар учун замонавий иш шароити, қулай инфратузилма ва хавфсиз муҳитни таъминлаш режалаштирилган.
Хулоса қилиб айтганда, Фармонда белгиланган ушбу ислоҳотлар суд тизимини янада самарали ва замонавий қилишга хизмат қилади. Замонавий бинолар, барқарор молиялаштириш ҳамда ижтимоий ҳимоянинг кучайтирилиши адолатли судловни таъминлашда муҳим пойдевор бўлиб хизмат қилади.

Л.Зарипов Бухоро вилоят маъмурий суди девонхона мудири

СУД ТИЗИМИДА РАҚАМЛИ ТРАНСФОРМАЦИЯ: “РАҚАМЛИ СУД” КОНЦЕПЦИЯСИ ВА ЯНГИ ДЕПАРТАМЕНТ ФАОЛИЯТИ

2025 йил 21 август куни қабул қилинган Ўзбекистон Республикаси Президентининг ПФ-140-сонли Фармони суд тизимини рақамлаштириш ва сунъий интеллект технология ларини кенг жорий этишга қаратилган муҳим қадам бўлди. Мазкур фармоннинг асосий мақсади – одил судловга эришиш даражасини ошириш, фуқаролар ва тадбиркорлик субъектлари учун қулай шароит яратиш ҳамда суд тизимининг моддий-техник таъминотини янги босқичга кўтаришдир.
Фармонга мувофиқ, Олий суднинг Ахборот-коммуникация технологиялари бошқармаси негизида Рақамли технологиялар ва сунъий интеллект департаменти ташкил этилди. Ушбу департамент:
-суд жараёнларига замонавий АКТ ва сунъий интеллектни татбиқ этиш,
-“Рақамли суд” концепциясини босқичма-босқич амалга ошириш,
-судлар ахборот тизимларини такомиллаштириш ва интеграция қилиш вазифаларини бажаради.
Бу орқали суд тизимининг барча бўғинларида ягона рақамли муҳит яратилиши ва фуқароларга хизмат кўрсатишнинг шаффофлиги таъминланиши кўзда тутилмоқда.
Фармонда белгиланган “Рақамли суд” концепцияси суд ишларини тубдан янгилашни назарда тутади. Хусусан:
-аризалар электрон шаклда тақдим этилади;
-суд муҳокамаларида иштирок этиш масофадан туриб амалга оширилади;
-суд ҳужжатлари автоматик равишда тайёрланади;
-суд мажлислари баённомалари сунъий интеллект ёрдамида реал вақт режимида матнга айлантирилади;
-ижро ҳужжатлари электрон шаклда юборилади.
2025 йил якунига қадар Тошкент шаҳрида иқтисодий, фуқаролик ва маъмурий низоларни кўриб чиқишга ихтисослаштирилган “Рақамли суд” зали тажриба тариқасида ишга туширилади. Кейинчалик 2026–2027 йилларда концепция республика бўйлаб жорий этилади.
Фармон билан тасдиқланган дастур доирасида қатор инновацион лойиҳалар амалга оширилади, хусусан:
-2025 йил 1 декабрдан – ҳуқуқий ҳужжатларни таҳлил қилиш платформаси ишга туширилади;
-2026 йил 1 январдан – “my.sud.uz” порталида сунъий интеллектга асосланган виртуал маслаҳатчи фаолият бошлайди;
-2026 йил 1 мартдан – суд ишлари ҳақида дастлабки маълумотларни Ягона интерактив давлат хизматлари портали орқали олиш имкони яратилади;
-2026 йил якунига қадар – янги электрон хизматлар ишга туширилиб, “Шахсий кабинет” платформаси такомиллаштирилади.
Хулоса қилиб айтганда, суд тизимини рақамлаштириш ва сунъий интеллект технологияларини жорий этиш орқали одил судловга эришиш самарадорлиги сезиларли даражада ошиши кутилмоқда. Янги ташкил этилган Рақамли технологиялар ва сунъий интеллект департаменти эса мазкур жараёнларни амалга оширишда марказий орган сифатида хизмат қилади.

А.Базаров
Бухоро вилоят маъмурий суди судьяси

М.Тошева
Судья катта ёрдамчиси

СУД ТИЗИМИДА ИҚТИСОДИЙ СУДЛАРНИ МАҚБУЛЛАШТИРИШ – ОДИЛ СУДЛОВ САМАРАДОРЛИГИНИ ОШИРИШГА ҚАРАТИЛГАН ҚАДАМ

Ўзбекистон Республикаси Президентининг “Судлар фаолиятига сунъий интеллект технологияларини жорий этиш орқали одил судловга эришиш даражасини ошириш ҳамда суд тизимининг моддий-техник таъминотини яхшилашга дори қўшимча чора-тадбирлар тўғрисида”ги Фармонида суд тизимини янада такомиллаштириш бўйича бир қатор муҳим чоралар белгилаб берилган. Шунингдек, ҳужжатнинг VI бўлими иқтисодий судлар фаолиятига алоҳида эътибор қаратади.
Иқтисодий судларнинг мақбуллаштирилиши.
Фармонга кўра, 2026 йил 1 январдан бошлаб иқтисодий судлар тизимида қатор ташкилий-тузилмавий ўзгаришлар амалга оширилади. Жумладан:
-туманлараро, туман ва шаҳар иқтисодий судлари тугатилади. Бу орқали судлар тизимини ортиқча бўғинлардан холи қилиш ва иш юритишни соддалаштириш кўзда тутилмоқда.
-фақат Қорақалпоғистон Республикаси, вилоят марказлари ва Тошкент шаҳрида туманлараро иқтисодий судлар фаолияти йўлга қўйилади. Шу тариқа иқтисодий суд ишлари марказлаштирилади ва мутахассис судьялар жамланади.
Янгиланишнинг аҳамияти.
Бу ўзгаришлар, аввало, ишларнинг сифатли ва тезкор кўриб чиқилишига хизмат қилади. Судлар сони камайиши уларнинг аҳамияти йўқолиши эмас, балки самарадорликни оширишга қаратилган чора ҳисобланади.
Адолатга тезкор эришиш имконияти яратилади. Суд ишлари юритишда сунъий интеллект ва рақамли технологиялардан фойдаланиш натижасида иш жараёнлари соддалашади.
Тизим тежамкор ва қулай бўлади. Суд бинолари, кадрлар ва молиявий ресурсларнинг мақбул тақсимланиши таъминланади.
Хулоса қилиб айтганда, Фармонда назарда тутилган иқтисодий судларни мақбуллаштириш ислоҳоти мамлакатимизда одил судловни таъминлаш, тадбиркорлар ва иқтисодий субъектлар ҳуқуқларини самарали ҳимоя қилишда янги босқич ҳисобланади. Судларнинг марказлашган ва рақамлаштирилган тарзда ишлаши нафақат ишларни адолатли кўриб чиқишга, балки фуқаролар ва бизнес учун ишончли ҳуқуқий муҳит яратишга хизмат қилади.

О.Ражабов
Бухоро вилоят маъмурий суди судьяси

Ф.Умарова
Судья катта ёрдамчиси

СУД СОҲАСИ РАҚАМЛАШТИРИШ ЙЎЛИДА: 2025–2027 ЙИЛЛАР РЕЖАЛАРИ ЭЪЛОН ҚИЛИНДИ

Ўзбекистон Республикаси Президентининг “Судлар фаолиятига сунъий интеллект технологияларини жорий этиш орқали одил судловга эришиш даражасини ошириш ҳамда суд тизимининг моддий-техник таъминотини яхшилашга дори қўшимча чора-тадбирлар тўғрисида”ги Фармонига мувофиқ, суд соҳасини рақамлаштириш ва одил судлов жараёнларига замонавий ахборот технологияларини татбиқ этиш бўйича 2025–2027 йилларга мўлжалланган дастур тасдиқланди.
Янгиликлар нималардан иборат?

  • 2025 йил 1 декабрдан – фуқаролар, адвокатлар, юристлар ва судьялар учун норматив-ҳуқуқий ҳужжатларни таҳлил қилиш платформаси ишга туширилади;
  • 2025 йил якунига қадар – суд ҳужжатларини автоматик тайёрлашга мўлжалланган махсус дастур яратилади;
  • 2026 йил 1 январдан – “my.sud.uz” порталининг янги модули ишга туширилиб, сунъий интеллект асосида ишлайдиган виртуал маслаҳатчи фуқароларга ҳуқуқий ёрдам кўрсатади ва мурожаатларга жавоб қайтаради.
  • 2026 йил 1 мартдан – фуқаролик, маъмурий, иқтисодий ва ҳуқуқбузарлик ишларига оид дастлабки суд маълумотларини Ягона интерактив давлат хизматлари портали орқали олиш имконияти яратилади.
  • 2026 йил якунига қадар – 5 та янги интерактив хизмат ишга туширилиб, суд ахборот тизимидаги “Шахсий кабинет” платформасининг янгиланган, янада қулай версияси фойдаланувчилар ихтиёрига топширилади.
    Нега бу муҳим? Бу ислоҳотлар:
    -фуқаролар учун судга мурожаат қилиш жараёнини енгиллаштиради;
    -ҳуқуқий маълумотларга онлайн кириш имкониятини яратади;
    -суд ишларини юритишда шаффофлик ва самарадорликни оширади;
    -замонавий технологиялар асосида одил судловга эришишни тезлаштиради.
    Хулоса қилиб айтганда, суд соҳасини рақамлаштириш бўйича 2025–2027 йилларга белгиланган чора-тадбирлар мамлакатимизда одил судловга эришишни янги босқичга олиб чиқиши шубҳасиз. Янги платформалар, виртуал маслаҳатчи ва интерактив хизматлар фуқароларга ҳуқуқий маълумот ва ёрдамга осон, тез ва шаффоф тарзда эришиш имкониятини яратади. Бу эса суд тизимида фуқаролар манфаатларини ҳимоя қилиш ва ишончни мустаҳкамлашда муҳим қадам бўлади.

Б.Ибрагимов
Бухоро вилоят маъмурий суди судьяси

Д.Абдуллаев
Судья катта ёрдамчиси

ОДИЛ СУДЛОВ АКАДЕМИЯСИ: АДОЛАТ ЙЎЛИДАГИ ЯНГИ ИМКОНИЯТЛАР МАЙДОНИ

Ўзбекистон Республикаси Президентининг “Одил судлов соҳасида юқори малакали кадрлар тайёрлаш тизимини тубдан такомиллаштириш чора-тадбирлари тўғрисида”ги Фармон мамлакатимиз суд тизими тараққиётида янги босқични бошлаб берди.
Фармонда белгиланган асосий мақсад — суд-ҳуқуқ соҳаси учун замонавий билим ва касбий кўникмаларга эга, холис ва адолатли қарор қабул қила оладиган малакали кадрлар корпусини шакллантиришдан иборат.
Фармонга мувофиқ, Судьялар олий мактаби негизида Ўзбекистон Республикаси Одил судлов академияси ташкил этилди. Академия судьялар ва суд аппарати ходимларини тайёрлаш, қайта тайёрлаш ҳамда малакасини ошириш бўйича ихтисослаштирилган давлат таълим ва илмий-тадқиқот муассасаси ҳисобланади.
Академияда ўқув жараёни “бўлажак судьяни судья ўқитади” тамойили асосида ташкил этилиб, назария ва амалиёт уйғунлиги, шунингдек, замонавий ахборот технологиялари ва сунъий интеллект имкониятларидан самарали фойдаланиш кўзда тутилган.
2025 йил 1 октябрдан бошлаб:

  • судьялик лавозимларига номзодлар учун олти ойлик касбий қайта тайёрлаш курслари жорий этилади;
  • тингловчиларга стипендия тўланади ҳамда уларнинг амалий кўникмаларини шакллантириш учун “виртуал суд” машғулотлари йўлга қўйилади;
  • қайта тайёрлаш курсини муваффақиятли тугатган шахслар судьяликка танловларда иштирок этиш ҳуқуқини қўлга киритадилар.
    Шунингдек, судьялар малакасини ошириш ва раҳбар кадрларни қайта тайёрлашнинг аниқ графиги жорий қилинади. Бу эса тизимда кадрлар сифати ва масъулиятини оширишга хизмат қилади.
    Бундан ташқари, 2026/2027 ўқув йилидан бошлаб Академияда “Суд фаолияти” йўналишида амалий магистратура дастури йўлга қўйилади. Бир йиллик ўқув дастурини муваффақиятли тамомлаган битирувчилар давлат намунасидаги дипломга эга бўладилар.
    Хулоса ўрнида шуни айтиш жойизки, янги Академия нафақат юксак малакали судьялар корпусини шакллантириш, балки мамлакатимизда одил судловнинг самарадорлигини оширишга ҳам хизмат қилади.

Г.Муллабаева
Бухоро вилоят маъмурий суди судьяси

Д.Абдуллаев
Судья катта ёрдамчиси

СУД ТИЗИМИДА ЯНГИ БОСҚИЧ: СУНЪИЙ ИНТЕЛЛЕКТ ВА “РАҚАМЛИ СУД” КОНЦЕПЦИЯСИ

Ўзбекистон Республикаси Президентининг “Судлар фаолиятига сунъий интеллект технологияларини жорий этиш орқали одил судловга эришиш даражасини ошириш ҳамда суд тизимининг моддий-техника таъминотини яхшилашга доир қўшимча чора-тадбирлар тўғрисида”ги Фармони мамлакат суд тизимини тубдан ислоҳ қилишда навбатдаги муҳим қадам бўлди.
Фармонда белгилаб берилган мақсад ва вазифалар суд тизимини рақамлаштириш, сунъий интеллект технологияларини амалиётга кенг татбиқ этиш ҳамда фуқаролар ва тадбиркорлик субъектлари учун янада қулай шароитлар яратишга қаратилган. Жумладан, “Рақамли суд” концепцияси доирасида:
-суд ишларини тўлиқ электрон шаклда юритиш;
-мурожаатларни масофадан туриб юбориш ва кўриб чиқиш;
-суд жараёнларида иштирок этувчиларга электрон хизматлардан фойдаланиш имкониятини яратиш;
-суд харажатларини ҳисоблаш ва тўлашни автоматлаштириш;
-сунъий интеллект ёрдамида суд мажлислари баённомаларини реал вақт режимида тайёрлаш каби вазифалар белгиланган.
“Рақамли суд” концепциясининг амалга оширилиши суд жараёнларини шаффоф, тезкор ва самарали қилишга хизмат қилади. Хусусан, судга ариза беришдан олдин сунъий интеллект орқали ишнинг тахминий натижаси ва сарфланадиган харажатлар ҳақида маълумот олиш имконияти яратилади. Бу эса фуқароларнинг ҳуқуқий хабардорлигини ошириш билан бирга, ортиқча вақт ва ресурсларни тежайди.
Шу билан бирга, суд ҳужжатларини автоматик шакллантириш, электрон архив юритиш ва ҳуқуқий маълумотларни таҳлил қиладиган платформа ишга туширилиши назарда тутилган.
Фармонда 2025–2030 йилларда суд биноларини қуриш, реконструкция қилиш ва жиҳозлаш бўйича кенг кўламли чора-тадбирлар белгиланган. Янги биноларда замонавий суд мажлиси заллари ташкил этилиши, судьялар ва суд ходимлари учун қулай меҳнат ва ижтимоий шароитлар яратилиши назарда тутилмоқда.
Шунингдек, иқтисодий судлар тузилмаси мақбуллаштирилиб, туман ва шаҳар иқтисодий судлари ўрнида туманлараро иқтисодий судлар ташкил этилиши белгиланди. Бу эса ягона суд амалиётини шакллантириш ва самарадорликни оширишга хизмат қилади.
Хулоса қилиб айтганда, мазкур фармон билан белгиланган чора-тадбирлар суд тизимини замон талабларига мос равишда такомиллаштириш, одил судловга эришиш даражасини янги босқичга кўтаришга, шунингдек, фуқаролар ва тадбиркорлар учун қулай имкониятлар яратиш билан бирга, суд ишларини шаффоф ва самарали ташкил этишга, энг муҳими, одил судловнинг таъминланишига хизмат қилади.

Г.Муллабаева
Бухоро вилоят маъмурий суди судьяси

Д.Абдуллаев
Судья катта ёрдамчиси

Skip to content