Матбуот хизмати – 14 sahifasi – Бухоро вилоят маъмурий суди

Бухоро шаҳар 15-сонли иқтисослаштирилган давлат умумтаълим мактаби

2023 йил 30 март куни Бухоро шаҳар 15-сонли иқтисослаштирилган давлат умумтаълим мактабида Бухоро вилоят маъмурий судининг судьялари Г.Муллабаева, Б.Садуллаев ва Ж.Ҳусенов, вилоят маъмурий судининг судья катта ёрдамчилари А.Кодиров, П.Ҳамроев, Бухоро шаҳар 15-сонли иқтисослаштирилган давлат умумтаълим мактаби директори С.Обидов, маънавият ва маърифат ишлари бўйича директор ўрибосари Д.Жўраева,
мактаб ўқитувчилари С.Ҳамроқулова, Г.Тошова ва 10-синф мактаб ўқувчилари иштирокида давра суҳбати ўтказилди.

Йиғилишда Янги Ўзбекистон – ҳуқуқий демократик давлат: инсон ҳуқуқ ва эркинликларини ҳимоя қилишнинг ҳуқуқий асослари, қонунчиликни янада ривожлантириш истиқболлари тўғрисида, ҳамда мамалакатимизда қулай инвестициявий ва ишбилармонлик муҳитини таъминлашнинг асоси сифатида мулк ҳуқуқини суд орқали ҳимоя қилиш Конститутциявий ислоҳотларнинг муҳим устувор йўналиши тўғрисида маърузалар қилинди.

Йиғилишда раислик қилувчи 15-сонли иқтисослаштирилган давлат умумтаълим мактабининг директори С.Обидов сўзни очиб, кун тартибидаги масала юзасидан Бухоро вилоят маъмурий судининг судьяси Г.Муллабаевага маъруза учун сўз берди.

Бухоро вилоят маъмурий судининг судьяси Г.Муллабаева қуйидагича маъруза қилди:

2023 йил 30 апрель куни бўлиб ўтадиган Референдумга қўйилаётган Янги Конституциямизнинг 65 фоизи тубдан янгиланаётганлиги, янгиланаётган Конституциямизнинг таъкидга лойиқ жиҳати шундаки, мазкур тубдан янгиланишларнинг барчаси замирида халқимизнинг таклифлари мужассамлиги, янгиланган Конституцияда ўз ифодасини топган ўзгартиш ва қўшимчаларнинг барчасини халқимиз томонидан таклиф этилгани, бу ғоят эътиборли ва муҳим бўлиб, элимизнинг шиддаткор давр, янги замон руҳига ҳамоҳанг ўзгаришлар ва янгиланишлар билан ҳамнафас онгу тафаккури, сиёсий билими ва дунёқараши, ижтимоий фаоллиги ҳамда ҳаётимизда, жамиятда юз бераётган жараёнларга дахлдорлик ҳисси тубдан ўзгаргани, юксалганидан далолат эканлиги, яъни халқимизнинг ўзи ташаббускор сифатида демократик ислоҳотлар йўлидан бориш тарафдори сифатида роль ўйнаётганлиги ва майдонга чиқаётганлиги ҳақида тўҳталиб, янги Конституцияда суд ҳокимиятининг ваколатлари янада мустаҳкам акс этгани ва кафолатланаётгани, бу эса суднинг фуқароларнинг ҳуқуқ ва эркинликлари, манфаатлари муҳофазасини таъминловчи мустақил ҳокимият сифатидаги ўрни ва роли тобора ортиб бораётганининг ёрқин намоёни бўлиб, янги даврга хос янгиланишлар жараёнида халқимизнинг судларга бўлган ишончини янада ошириш ва мустаҳкамлаш, суднинг чинакам “Адолат қўрғони”га айланишига эришиши йўлида олиб борилаётган кенг қамровли ислоҳотлар билан боғлиқ эканлигини таъкидлаб ўз сўзини якунлади.

Шундан сўнг, раислик қилувчи маъруза учун сўзни Бухоро вилоят маъмурий судининг судьяси Б.Садуллаевга берди.

Бухоро вилоят маъмурий судининг судьяси Б.Садуллаев кун тартибидаги масала юзасидан сўз олиб, судья Г.Муллабаевани фикрларини қўллаб қувватлашини, ҳақиқатдан ҳам яқинда бўлиб ўтадиган референдумнинг тарихий аҳамияти олдинги конституциявий ўзгаришларда батафсил ёритилмаган ёки мукаммал ўз ифодасини топмаган мезонлар, ҳуқуқлар, эркинликлар, кафолатлар янгиланаётган Конституцияда ижтимоий ҳаёт, сиёсий жараёнлар, иқтисодий ислоҳотларга ҳамоҳанг мукаммал акс этганлиги, бугунги тараққиёт ва цивилизация жараёнлари халқнинг орзу-умидлари, тафаккури, хоҳиш-иродаси Янги Конституцияда халқ фикри, таклиф ва истаклари асосида ифода топганлиги эканлиги, бир сўз билан айтганда, янги Конституция Янги Ўзбекистоннинг истиқбол йўлидаги одимларни дадил босиб ўтишида мустаҳкам кафолат, замин бўлиб хизмат қилишини, халқимизнинг турмуш тарзини юксалтириш, инсон омили ва унинг қадр-қиммати ҳуқуқлар, эркинликлар, кафолатлар сифатида янгиланаётган Конституциядан ўрин олгани, шундай экан, ўзини юрт равнақи, мамлакат тақдири, эртанги истиқбол ва тараққиёт одимларига дахлдор билган ҳар бир юртдошимиз муҳим жараён 30 апрель куни бўлиб ўтадиган референдумда фаол иштирок этишда ўзини бурчли эканлигини хис қилиши ҳақида тўхталиб, ўз фикрини якунлади.

Шундан сўнг, раислик қилувчи маъруза учун сўзни Бухоро вилоят маъмурий судининг судьяси Ж.Ҳусеновга берди.

Бухоро вилоят маъмурий судининг судьяси Ж.Ҳусенов кун тартибидаги масала юзасидан сўз олиб, ҳақиқатдан ҳам мамлакатимизда суд тизимини демократлаштириш, судлар фаолияти шаффофлигини таъминлаш, аҳоли билан мулоқотни кенгайтириш ва одил судловни амалга оширишда жамоатчилик ролини кучайтиришга қаратилган салмоқли ишлар бажарилаётганлиги, ушбу ишлар янгиланаётган конституциямизда хам ўз аксини топаётганлиги, конституцияни янгилашга зарурат бу мамлакатимиз катта давлатга айланаётганлиги, аҳолимиз 2040 йилга бориб 50 миллионга етиши, уларнинг ярмидан кўпи ёшлар бўлиши ва уларга муносиб шароит яратишда қуйидагилар кераклиг, яъни барқарор иқтисодиёт, хавфсиз давлат, самарали бошқарув, ижтимоий кафолатлар – булар ва бошқа кўпдан-кўп муаммолар ечими мустаҳкам ҳуқуқий пойдеворни – Ўзбекистоннинг янгиланаётган конституциясини тақозо этишини, Янгиланаётган Конституция матни олимлар аввалги конституцияга ўхшаб олимлар томонидан кабинетларда ёзилмаганлиги, балки, аввал халқимизнинг фикри, таклифлари 2 босқичда ўрганилгани, шундан сўнг Конституция лойиҳаси тайёрлангани, авваллари Конституция қабул қилишда дастлаб лойиҳа ишлаб чиқилиб, кейин халқ муҳокамасига қўйилгаи, янгиланаётган Конституция тараққий этган давлат – Янги Ўзбекистонни қуриш ғояси атрофида бутун жамиятимизни жипслаштиргани, бу лойиҳа том маънода халқ Конституцияси бўлаётганлигидан далолат бериши ҳақида тўхталиб, ўз фикрини якунлади.

Шундан сўнг, раислик қилувчи маъруза учун сўзни Бухоро вилоят маъмурий судининг судья катта ёрдамчиси А.Қодировга берди.

Бухоро вилоят маъмурий судининг судья катта ёрдамчиси А.Қодиров кун тартибидаги масала юзасидан сўзни давом эттириб, юқоридаги фикрларга қўшилган холда, янгиланаётган конституциямиз юқорида таъкидланганидек таклифлар 2-босқичда амалга оширилгани, биринчи босқичда 60.000 дан ортиқ таклифлар келиб тушганлиги, ушбу таклифларнинг ҳар тўрттасидан биттаси конституциямиздан жой олгани, иккинчи босқичда эса 150.000 дан ортиқ таклифлар келиб тушганлиги, конституция лойиҳаси билан оммавий ахборот воситалари, интернет армоқлари орқали лойиҳа 5 миллион аҳолимиз танишиб чиққанлиги, шуубилан бирга 10.000 та қўшимча таклифлар келиб тушганлиги, ойиҳани тайёрлашда ҳалқаро-ҳуқуқий ҳужжатлар ва 190 дан ортиқ давлатлар тажрибаси ўрганилгани ва мазкур лойиҳа 6 турдаги экспертизадан ўзтказилгани, амалдаги конституциямиз моддадан иборат бўлган бўлса янгиланаётган конституциямизда 155 та моддага етказилгани, амалдаги конституциямизда жами 275 та нормалар белгиланган бўлса янгиланаётган конституциямизда 434 та нормалар киритилганлиги, бу эса юқорида айтиб ўтилганидек янги конституция лойиҳаси амалдаги конституциямизнинг 65 фоизи ўзгартирилаётганидан далолат беришини, қувонарлиси эса янгиланаётган конституциямизнинг 65 фоиз матни халқимизнинг таклифлари асосида янгилангани экани, конституция лойиҳасида Ўзбекистон ижтимоий давлат деб белгиланаётганлиги, яъни бунда таълимга эътибор ва кафолатлар кенгайтирилаётгани, таълим ва илм-фанга оид нормалар қариийб 2 баробарга ошаётгани, давлат олийгоҳларида давлат ҳисобилан ўқиш белгиланаётгани, яъни грантлар сони 2 бараварга кўпайиб 40.000 тага етганлиги, магистратура учун эса 5 бараварга кўпайганлиги, бундан ташқари, бепул бошланғич профессионал таълим берилаётгани, яъни бепул умумий ўрта таълим ва бошланғич профессионал таълим кафолатланаётганлиги, шунингдек, инклюзив таълим конституцияга киритилаётгалиги, яъни ногиронлиги бор болажонларимизга ўз тенгдошлари билан бир хил таълим олиши учун барча шароитлар яратилаётгани, яна бир асосий ўгариш бу ўқитувчиларнинг қадр-қиммати ҳимоя қилинаётганлиги, яъни давлат ўқитувчиларнинг шаъни, қадр-қимматини ҳимоя қилиш, уларнинг ижтимоий ва моддий фаровонлиги, касбий жихатдан ўсиши тўғрисида ғамҳўрлик қилиш мустаҳкамаланаётганлиги, шунингдек, фарзандлари таълим олиши ота-она мажбуриятига кираётгани, яъни энди ота-оналар фақат фарзандлари тарбиясига эмас, балки унга қўшимча равишда фарзандларига таълим бериш, уларни баркамол вояга етказиш ҳам ота-она мажбурияти сифатида белгиланаётганлиги, бундан ташқари, болалар меҳнати таъқиқланаётганлиги,яъни болалар меҳнатининг боланинг соғлигига, хавфсизлигига, аҳлоқига, ақлий ва жисмоний ривожланишига хавф солувчи , шу жумладан, унинг таълим олишига тўсқинлик қилувчи ҳар қандай шакллари таъқиқланаётганлиги, бундан ташқари, янгиланаётган конституциямизда Ўзбекистон-ҳуқуқий давлат деб белгиланаётганлиги, яъни Ўзбекистонда ўлим жазоси таъқиқланганлиги, инсонни ҳаётдан хатто давлат хам маҳрум этишга ҳақли эмаслигини кафолатламоқдалиги, шунингдек, ҳеч ким суд қарорисиз 48 соатдан ортиқ ушлаб туриш мумкин эмаслиги, бу эса тергов органларининг инсонларни ноқонуний ҳибсга олиш, асоссиз қамоққа олиш ва сақлашга йўл қўймаслигига асос бўлишини, етказилган зарарнинг ўрни давлат томонидан қопланиб бериши, яъни ҳар ким давлат органларининг, мансабдор шахсларининг қонунга хилоф қарорлари, ҳаракатлари ёки ҳаракатсизлиги туфайли етказилган зарарнинг ўрни давлат томонидан қопланиши ҳуқуқига эга эканлиги қайд этилаётгани, айбсизж инсонлар жазога тортилиши мумкин эмаслиги, яъни агар шахснинг ўз айбини тан олганлиги унга қарши ягона далил бўлса у айбдор деб топилиши ёки жазога тортилиши мумкин эмаслиги кафолатланмоқдалиги ҳақида фикрларини билдириб, ўз сўзини якунлади.

Шундан сўнг, раислик қилувчи маъруза учун сўзни Бухоро вилоят маъмурий судининг судья катта ёрдамчиси П.Ҳамроевга берди.

Бухоро вилоят маъмурий судининг судья катта ёрдамчиси П.Ҳамроев кун тартибидаги масала юзасидан сўз олиб, янгиланаётган конституцияда инсон ҳуқуқ ва эркинликлари устуворлигига хам алохида эътибор қаратилгани, жумладан, шахснинг судланганлиги унинг қариндошларига таъсир қилмаслиги, яъни шахснинг судланганлиги ва бундан келиб чиқадиган ҳуқуқий оқибатлари унинг қариндошлари ҳуқуқларини чеклаш учун асос бўлиши мумкин эмаслиги мустаҳкамланаётганлиги, шунингдек, ҳар ким ўз шахсига оид маълумотларни ҳимоя қилиши – нотўғри маълумотларнинг тузатилишини, ўзи тўғрисида қонунга хилоф йўл билан тўпланган ёки ҳуқуқий асосларга эга бўлмай қолган маълумотларнинг йўқ қилинишини талаб қилиш ҳуқуқига эга эканлиги мустаҳкамланганлиги ва яна бошқа холатлар ҳақида тўхталиб, ўз сўзини якунлади.

Бундан ташқари кун тартибидаги масала юзасидан Бухоро шаҳар
15-сонли иқтисослаштирилган давлат умумтаълим мактаби инглиз тили фани ўқитувчиси С.Ҳамроқулова ҳам ўзининг фикр мулоҳазаларини билдириб ўтди.

Йиғилиш иштирокчилари томонидан берилган саволларга аниқ, содда мазмунда тушунтириш берилиб, уларнинг фикр ва мулоҳазалар инобатга олинди.

Янгиланаётган Конституцияда инсон ҳуқуқлари устувор

Янгиланаётган Конституцияда инсон ҳуқуқ ва манфаатлари, қадр-қимматини янада юксалтириш, чинакам халқпарвар давлатчилик асосларини яратиш, аҳоли фаровонлигини янада ошириш ҳамда ҳаётнинг барча соҳаларини либераллаштириш муҳим омил сифатида қайд этилган. Барчамизга маълумки, Конституцияни ўзгартириш бўйича умумхалқ референдумини – 2023 йил 30 апрель, якшанба куни ўтказиш белгиланди.

“Инсон ҳуқуқ ва эркинликларини таъминлаш – давлатнинг олий мақсадидир” деган норма белгиланган бош қомус лойиҳасидаги моддалар сони амалдаги 128 тадан 155 тага, нормалар сони эса 275 тадан 434 тага кўпайиб, унинг матни 65 фоизга янгиланган. Ушбу мақсадга эришиш учун инсоннинг шаъни ва қадр-қиммати дахлсизлиги, давлат органлари томонидан ҳуқуқий таъсир чоралари мутаносиблик принципига асосланиши ва қонунларда назарда тутилган мақсадларга эришиш учун етарли бўлиши кераклиги белгиланмоқда.

Айбсизлик презумциясини амалиётда қўллаш ислоҳ этилиб, Конституциямизнинг амалдаги 26-моддасида, шахснинг иши судда кўриб чиқилиб, унинг айби аниқланмагунча у айбдор ҳисобланган бўлса, эндиликда суднинг қонуний кучга кирган ҳукми билан аниқланмагунча у айбсиз ҳисобланиши мустаҳкамланмоқда.

Дарҳақиқат, Конституциядаги нормаларга диққат билан эътибор қаратадиган бўлсак, унда инсон манфаатлари давлат манфаатларидан устун қўйилганлигини кўришимиз мумкин бўлади. Масалан, шахсни суд қарорисиз 48 соатдан ортиқ ушлаб туриш мумкин эмаслиги, ушлаб туриш чоғида унинг ҳуқуқлари ва ушлаб турилиш асослари унга тушунтирилиши кераклиги (“Миранда қоидалари”), айбланувчи ва судланувчиларга ўзига қарши кўрсатма бермаслик, яъни “сукутсақлаш” ҳуқуқи кафолатланмоқда.

Инсоннинг шаъни ва қадр-қиммати дахлсиздир ҳамда ҳеч нарса уларни камситиш учун асос бўлиши мумкин эмаслиги назарда тутилмоқда. Ёзишмалар, телефон орқали сўзлашувлар, почта, электрон хабарлар ва бошқа хабарларни сир сақлаш ҳуқуқи фақат суд қарорига асосан чекланиши мумкин.

Шу билан биргаликда, Бош қомусимизнинг 28-моддасида, агар шахснинг ўз айбини тан олганлиги унга қарши ягона далил бўлса, у айбдор деб топилиши ёки жазога тортилиши мумкин эмаслиги қатъий белгиланмоқда.

Янги таҳрирдаги Конституцияда давлат мактабгача таълим ва тарбияни ривожлантириш учун шарт-шароитлар яратиши ва бошланғич профессионал таълим бепул эканлиги ҳам белгиланмоқда. Конституцияда ёшлар масаласи алоҳида боб даражасига олиб чиқилиши Янги Ўзбекистонда ёшлар ҳаёти устувор эканлигига яққол ишора ҳисобланади.

Мулк дахлсизлиги ва у билан боғлиқ ҳуқуқларнинг таъминланиши давлат томонидан кафолатланиши, мулкий ҳуқуқларни чеклаш фақат суд қарори асосида бўлиши мустаҳкамланмоқда.

Шунингдек, янгиланаётган Конституцияга кўра давлат атроф-муҳитни яхшилаш, тиклаш ва муҳофаза қилиш, экологик мувозанатни сақлаш бўйича чораларни амалга оширади, фуқароларнинг экологик ҳуқуқларини таъминлаш ва атроф-муҳитга зарарли таъсир кўрсатилишига йўл қўймаслик мақсадида шаҳарсозлик фаолияти соҳасида жамоатчилик назоратини амалга ошириш учун шарт-шароитлар яратади.

Конституцияда илк маротаба ер хусусий мулк бўлиши мумкинлиги бунда ер қонунида назарда тутилган ҳамда ундан оқилона фойдаланишни ва уни умуммиллий бойлик сифатида муҳофаза қилишни таъминловчи шартлар асосида ва тартибда хусусий мулкчиликка йўл қўйилиши назарда тутилмоқда.

Бундан ташқари, мулк ҳуқуқини суд орқали ҳимоя қилиш таъминланишини белгиловчи, ҳеч ким суднинг қарорисиз ва қонунга зид тарзда уй-жойидан маҳрум этилиши мумкин эмаслиги, уй-жойидан маҳрум этилган мулкдорга уй-жойнинг қиймати ҳамда у кўрган зарарларнинг ўрни қонунда назарда тутилган ҳолларда ва тартибда олдиндан ҳамда тенг қийматда (бозор қийматида) қопланиши таъминланиши кафолатланмоқда.

Мазкур янгилик ва ўзгартиришлар мамлакатимизда инсон қадри суд орқали ҳимоя қилиш Конституциявий ислоҳотларнинг муҳим устувор йўналиши эканлигини кўрсатиб беради.

Бахтиёр Садуллаев, Бухоро вилоят маъмурий судининг судьяси

Суд-ҳуқуқ тизимидаТАРАҚҚИЁТ АСРИ ОДИМЛАРИ

“Янги Ўзбекистон – янги суд” тамойили доирасида аҳолининг одил судловга эришиш имкониятларини янада кенгайтириш суд-ҳуқуқ тизимини ислоҳ қилишни жадаллаштиришни, соҳага илғор халқаро стандартларни жорий этишни тақозо этмоқда.

2022 – 2026 йилларга мўлжалланган Янги Ўзбекистоннинг тараққиёт стратегиясида ҳам бу борадаги ғоят муҳим ва устувор вазифалар белгиланган бўлиб, бу суд ҳокимиятининг чинакам мустақиллигини таъминлаш, судлар фаолияти самарадорлигига эришиш ва одил судлов сифатини ошириш каби кенг қамровли чора-тадбирларни мужассам этган.

Президентимизнинг 2023 йил 16 январь кунги “Одил судловга эришиш имкониятларини янада кенгайтириш ва судлар фаолияти самарадорлигини оширишга доир қўшимча чора-тадбирлар тўғрисида”ги Фармони шу жиҳатдан муҳим аҳамиятга эга.

Фармонга мувофиқ тасдиқланган 2023 – 2026 йилларга мўлжалланган суд тизимини сифат жиҳатидан янги босқичга олиб чиқишнинг қисқа муддатли стратегияси одил судловни таъминлаш борасидаги устувор вазифаларни қамраб олган.

“Инсон қадри учун” ғояси асосида чинакам адолатли суд тизимини шакллантириш, халқ манфаати, инсон қадр-қимматини самарали ҳимоя қилиш шулар жумласидан.

Бу борадаги чора-тадбирлар ижроси, шак-шубҳасиз, суднинг мустақиллиги ва судьялар дахлсизлиги билан кечадиган жараёндир.

Фармонга биноан тасдиқланган 2023 – 2026 йилларга мўлжалланган суд тизимини сифат жиҳатидан янги босқичга олиб чиқишнинг қисқа муддатли стратегиясини амалга ошириш бўйича ҳаракатлар дастурида мазкур йўналишдаги чора-тадбирлар ўз ифодасини топган.

Судьяларнинг чинакам мустақиллигини таъминлаш мақсадида уларнинг ишига ҳар қандай аралашув қатъий жазоланиши, судьяларнинг хавотирсиз ишлаши учун давлат томонидан барча шароитлар яратилиши, судга ҳурматсизлик қилиш ҳолатларини олдини олишнинг самарали механизмларини ишлаб чиқиш, бунинг учун маъмурий жавобгарлик чораларини кучайтириш ва жиноий жавобгарлик белгилаш шулар жумласидан.

Суд ишларини ҳал этишга аралашганлик ва суд ҳужжатини ижро этмаганлик учун жавобгарлик чораларини кучайтириш, шунингдек, суд ҳужжатларининг ижро этилишини таъминлашга қаратилган таъсирчан механизмларни амалга татбиқ этилаётгани чинакам демократик ҳуқуқий давлат қуриш, адолатли фуқаролик жамияти барпо этиш йўлидаги дадил қадамлардандир.

Фармонга биноан одил судловни амалга ошириш фаолиятига аралашганликка оид ҳар бир жиноят иши якуни бўйича жамоатчиликни оммавий ахборот воситалари орқали мажбурий равишда хабардор қилиш тартибини жорий этиш белгиланмоқда.

Суд процессининг бошқа иштирокчилари билан тенг ҳуқуқлардан фойдаланган ҳолда одил судлов фаолиятининг самарали амалга оширилишига кўмаклашиш эътиборли жиҳатлардан бири бўлиб, бу суднинг чинакам “Адолат қўрғони”га айланишига хизмат қилади.

Дилшод АБДУЛЛАЕВ,

Бухоро вилояти маъмурий суди судья катта ёрдамчиси

ОДИЛ СУД адолатли жамият пойдевори

Демократик ҳуқуқий давлат ва эркин фуқаролик жамиятининг бош шарти нима?

Бу инсон манфаатлари ҳамма нарсадан устунлигидир. Фуқароларнинг ҳуқуқ ва эркинликларини амалда мустаҳкам ва мукаммал таъминлаш ҳамда муҳофаза қилишга эса одил судловсиз эришиб бўлмайди.

Адолат ва қонунийликни таъминлаш, фуқароларнинг судга бўлган ишончини мустаҳкамлаш суд тизимининг чинакам “Адолат қўрғони”га айланиши муҳим шартидир.

Мамлакатимиздаги янги давр одимларига ҳамоҳанг судларнинг чинакам “Адолат қўрғони”га айланишига юксак эътибор қаратилиб, бу борада изчил ислоҳотлар амалга оширилмоқда.

Президентимизнинг шу йил 16 январь куни қабул қилинган “Одил судловга эришиш имкониятларини янада кенгайтириш ва судлар фаолияти самарадорлигини оширишга доир қўшимча чора-тадбирлар тўғрисида”ги Фармони бу борадаги ғоят муҳим қадамлардан бўлди.

Бинобарин, бугун “Янги Ўзбекистон – янги суд” тамойили доирасида аҳолининг одил судловга эришиш имкониятларини янада кенгайтириш суд-ҳуқуқ тизимини ислоҳ қилишни жадаллаштиришни, соҳага илғор халқаро стандартларни жорий этишни талаб этмоқда.

Шунга биноан суд ҳокимиятининг чинакам мустақиллигини таъминлаш, судлар фаолияти самарадорлиги ва одил судлов сифатини оширишга қаратилган фармонга мувофиқ 2023 – 2026 йилларга мўлжалланган суд тизимини сифат жиҳатидан янги босқичга олиб чиқишнинг қисқа муддатли стратегияси тасдиқланди.

“Инсон қадри учун” ғояси асосида чинакам адолатли суд тизимини шакллантириш ҳамда унинг фаолиятини халқ манфаати ва инсон қадр-қимматини самарали ҳимоя қилишга йўналтириш энг муҳим мезон сифатида стратегияда ўз ифодасини топган.

Стратегия доирасида одил судловни таъминлаш борасидаги устувор вазифалар қаторида адолатли суд қарорлари қабул қилиниши орқали халқнинг, шу жумладан, тадбиркорларнинг суд тизимига бўлган ишончини мустаҳкамлаш, ҳар бир шахс суд ва судьялар сиймосида ўзининг ишончли ҳимоячисини кўришига эришиш белгилангани аҳамиятли.

Шиддаткор давр одимлари ҳамда тараққиёт асри талабларига хос ва мос тарзда судлар фаолиятини тўлиқ рақамлаштириш, сунъий интеллект технологияларини жорий этиш, идоралараро электрон маълумот алмашинувини яхшилаш, суд мажлисларида масофадан туриб иштирок этиш имкониятларини кенгайтириш, шубҳасиз, фуқароларга кўплаб қулайликлар яратиш баробарида одил судловни таъминлашга хизмат қилади.

Фармонда судьяларнинг мустақиллиги ва дахлсизлиги кафолатларини кучайтириш, судга ҳурматсизлик қилиш ва суд ишига аралашиш ҳолатларининг олдини олиш бўйича самарали механизмларни ишлаб чиқиш;

суд қарорларининг қатъий ижросини таъминлаш, бу борада давлат органлари ва маҳаллий ҳокимликларнинг масъулиятини ошириш;

судьялар ва суд ходимларида юксак муомала маданиятини шакллантириш орқали судга мурожаат қилган ҳар бир фуқаро ва тадбиркорда суддан, пировардида эса давлатдан розилик ҳиссини уйғотиш алоҳида қайд этилган.

Фармонга мувофиқ тасдиқланган 2023 – 2026 йилларга мўлжалланган суд тизимини сифат жиҳатидан янги босқичга олиб чиқишнинг қисқа муддатли стратегиясини амалга ошириш бўйича ҳаракатлар дастури ушбу мезонлар рўёбига хизмат қилади.

Фармон билан судьяларнинг чинакам мустақиллигини таъминлаш мақсадида уларнинг ишига ҳар қандай аралашув қатъий жазоланиши, судьяларнинг хавотирсиз ишлаши учун давлат томонидан барча шароитлар яратилиши белгилангани ҳам одил судловни таъминлашнинг муҳим омилларидан.

Бинобарин, судларнинг амалда мустақиллиги ва судьялар дахлсизлиги эзгу мақсадлар рўёби сифатида қонунийлик ва адолат барқарорлиги кафолати бўлади.

Салохитдин ТУРСУНОВ, Бухоро вилоят маъмурий суди раиси

Ҳаром йўл билан топилган пул Айжанга татимади

Бугунги кунда фирибгарлик жиноятлари кўпайиб бораётганлиги ҳеч кимга сир эмас. Инсон фарзанди ишонишга мойил. Ҳар доим иши осон кечишини, муаммолари эса хамирдан қил суғургандек ҳал бўлишини истайди. Болалар эртакдаги воқеликка эътиқод қилганларидек, катталар ҳам гоҳида ниманидир йўқдан бор бўлишини, сеҳрли таёқчаю, учар гиламлар ёрдамида мушкуллари осон бўлишини орзу қилишади. Мана шу соддалик кўп ҳолларда уларга панд беради. Афсуски улар буни ғишт қолипдан кўчгандагина англаб етишади.
Айимжан Тасбулатова (исм-фамилиялар шартли равишда ўзгартирилган) ўттиз саккиз ёшда. Уч нафар фарзанднинг онаси. Олий маълумотли бўлишига қарамай, ҳаёт таълимини олишга фурсат топмаган. Шунинг учун бўлса керак у шу пайтга қадар бир эмас, нақ уч маротаба судланган, қилган қинғир қилмишлари учун жазога тортилган. Афсус, уларнинг ҳеч биридан у хулоса чиқармаган. У одамларни чув туширишни, бу орқали ишончни қозониб, ўзгалар мулкини қўлга киритишни тўғри йўл деб идрок этди. Ҳаромдан ҳазар қилмади. Аксинча, бировнинг пешона тери эвазига топилган пуллар осонгина чўнтагига тушганида бундан бениҳоя суюнди, ўз истеъдодидан ғурурланиб яшади.
Айимжан навбатдаги қурбонни чув тушириш учун ўз жиноий шериги Марат Оғажонов билан тил бириктирди. Аслида улар олдиндан таниш бўлиб, шу пайтга қадар фириб илмида биргаликда “ов” уюштириб, “ўлжа”ларни баҳам кўриб келишаётганди.
Учарлар бу сафар Навоий вилоятининг Қизилтепасидан бўлган Махфират Ярашовани тузоққа туширадилар. Аёл кўпдан буён ишсиз юрган ўғли Шоғулом Ихтиёровни тайинли бир ташкилотга ишга жойлаш ташвиши билан юрарди. Тумшуғининг тагидаги ишлар эса она-болага ёқмас, кўп ҳолларда бу ишларда бериладиган маош чўғи паст бўларди. Марат Айимжан ва Махфиратни учраштиришда воситачилик қилади.
-Бухоро темир йўл узелига қарашли бир ташкилот бор. Маоши катта. Бунақа ойликни тушингиздаям кўрмагансиз. Истасангиз ҳозирча қоровул сифатида ишлаб туради. Кейин аста-секин катта вазифаларга кўтарилаверади. Биттаси келганди ишга жойлаштиринг деб. Аммо муллажирингни сал пайсалга солиб турибди. Кимнинг бахти чопган бўлса, бу иш ўшанинг насибаси, – дейди Айимжан гўё ўзининг томорқасига ишга олаётгандек совуққонлик билан.
-“Биттаси келган эди” деган гапни қўйинг, – деди Махфират имкониятни қўлдан бой беришдан хавфсираб. – Менинг ўғлимга иш керак. Саёқ юрмасин, дейман-да. Бир яхшилик қилинг. Сиз харажатини айтинг, бизда муаммо бўлмайди.
-Маоши бинойигина дегандим. “Кўрманаси” ҳам шунга яраша – 1500 АҚШ доллари. Тағин ўйлаб кўринг. Мажбурлаш йўқ, – Айимжан айёрона нигоҳларини зимдан суҳбатдошига қадаб, унинг ичини қиздирарди.
Аёл унга келишилган пулни июл ойидан август ойига қадар уч қисмга бўлиб берди.
Пулни олган айёрлар шу кетганларича қораларини кўрсатмай қўйишди. Орадан анчагина вақт ўтди. Бироқ улардан дарак бўлавермади. Айимжан айтган идорага борган Махфират ташкилот раҳбарининг бу гаплардан хабари йўқлигини эшитиб, ҳуши бошидан учди. Боз устига раҳбарнинг “сиз айтган штат бирликлари бўйича бизда бўш ўриннинг ўзи йўқ” деган гапидан сўнг аёл алданганини тушуниб етди. Ҳуқуқ тартибот идораларига мурожаат қилишдан бошқа чора қолмаганди.
Мазкур ишни кўриб чиққан суд Айимжан Тасбулатова ва Марат Оғажоновни айбдор деб топди. Судга кўрсатма берган Айимжан ўзлаштирилган пулларни хаста ётган отасининг даволаниши учун сарфлаганини, бироқ ҳаром пул татимаганини, яқинда отаси қазо қилганини, қилмишидан қаттиқ пушаймон эканлигини айтди. Жабрланганларга етказилган зарар тўлиқ қоплаб берилди. Ҳар иккала шерик тегишли муддатлар бўйича ахлоқ тузатиш ва озодликни чеклаш жазоларига тортилдилар.
**Я.К.НИЁЗОВ, Жиноят ишлари буйича Когон шаҳар суди раиси**

Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси Сенатининг 2023 йил 14 мартдаги “Ўзбекистон Республикаси Конституцияси тўғрисида”ги Ўзбекистон Республикаси Конституциявий қонуни лойиҳаси бўйича Ўзбекистон Республикаси референдумини ўтказиш ҳақида”ги қарори юзасидан

Когон туман “Тараққиёт” маҳалла фуқаролари йиғини биносида, Бухоро вилоят маъмурий судининг судьялари Г.Муллабаева, Б.Садуллаев, Ж.Ҳусенов ҳамда Бухоро туманлараро маъмурий суди судьялари У.Кадиров, И.Холовлар иштирокида давра суҳбатини ўтказилди.

Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси Сенатининг 2023 йил
14 мартдаги “Ўзбекистон Республикаси Конституцияси тўғрисида”ги Ўзбекистон Республикаси Конституциявий қонуни лойиҳаси бўйича Ўзбекистон Республикаси референдумини ўтказиш ҳақида”ги қарорига кўра жорий йилнинг 30 апрель куни референдум ўтказиш белгиланган.

Конституциянинг янги таҳрири ижтимоий, демократик-ҳуқуқий ва чинакам халқпарвар давлатчилик асосларини яратиш, аҳоли фаровонлигини ошириш, инсон ҳуқуқ ва манфаатлари, қадр-қимматини янада юксалтириш ҳамда ҳаётнинг барча соҳаларини либераллаштиришда муҳим омил бўлишини инобатга олган ҳолда, конституциявий ислоҳотларнинг мазмун-моҳиятини аҳолига кенг тушунтириш ва тизимли етказиш зарурлиги белгиланган.

Ўзбекистон Республикасининг референдуми Ўзбекистон Республикасининг қонунларини ва бошқа қарорларни қабул қилиш мақсадларида жамият ва давлат ҳаётининг энг муҳим масалалари юзасидан фуқароларнинг умумхалқ овоз беришидир.

Референдум сайловлар билан бир қаторда халқ иродасининг бевосита ифодасидир.

Референдумда қабул қилинган қарорлар олий юридик кучга эга бўлади.

Агар референдумда қабул қилинган қарорларда бошқача тартиб назарда тутилган бўлмаса, референдумда қабул қилинган қарорлар фақат референдум йўли билан бекор қилиниши ёки ўзгартирилиши мумкин. кузатувчилар барча сайловларда қатнашиши мумкинлиги белгиланди.

Референдум фуқароларнинг ўз хоҳиш-иродасини умумий, тенг ва тўғридан-тўғри билдириши асосида яширин овоз бериш йўли билан ўтказилади.

Ўзбекистон Республикаси фуқароларининг референдумда иштирок этиши ихтиёрий ва эркиндир. Ўзбекистон Республикаси фуқароларини референдумда иштирок этишга ёки иштирок этмасликка мажбур қилиш мақсадида уларга, шунингдек хоҳиш-иродасини эркин билдиришига таъсир кўрсатишга ҳеч ким ҳақли эмас.

Ўзбекистон Республикаси фуқаролари референдумда тенг асосларда иштирок этадилар. Ҳар бир фуқаро бир овозга эга бўлади.

Референдумга тайёргарлик кўриш ва уни ўтказиш очиқ ва ошкора амалга оширилади.

Ўзбекистон Республикаси фуқаролари референдумда бевосита иштирок этадилар.

Референдум ўтказувчи участка комиссияси референдум тайинлаш тўғрисидаги қарор эълон қилинганидан кейин округ комиссияси томонидан йигирма беш кундан кечикмай беш — ўн тўққиз нафар аъзодан, шу жумладан комиссия раиси, раис ўринбосари ва котибидан иборат таркибда тузилади.

Референдум ўтказувчи участка комиссияси таркибининг сони зарур бўлган ҳолларда кўпайтирилиши ёки камайтирилиши мумкин.

Ўзбекистон Республикасининг хорижий давлатлардаги дипломатик ва бошқа ваколатхоналари ҳузурида референдум ўтказувчи участка комиссияси раисининг вазифаларини уларнинг раҳбари амалга оширади.

Референдум ўтказувчи участка комиссияси аъзолигига номзодлар фуқароларнинг ўзини ўзи бошқариш органлари, жамоат бирлашмалари, корхоналар, муассасалар ва ташкилотлар томонидан таклиф этилиб, бу номзодлар халқ депутатлари туман, шаҳар Кенгашларининг мажлисларида муҳокама қилинади ҳамда тегишли референдум ўтказувчи округ комиссиясига тасдиқлаш учун тавсия этилади.

Чет давлатларда турган фуқаролар Ўзбекистон Республикасининг чет давлатлардаги дипломатик ва бошқа ваколатхоналари ҳузурида тузилган референдум ўтказувчи участка комиссияларига уларни овоз берувчи фуқаролар рўйхатига киритиш тўғрисида референдумдан ўн беш кун олдин ёзма шаклда ёки Ўзбекистон Республикаси Ташқи ишлар вазирлигининг расмий веб-сайти орқали электрон шаклда мурожаат қилиши мумкин.

Ўзбекистон Республикасининг чет давлатлардаги дипломатик ва бошқа ваколатхоналари ҳузурида тузилган референдум ўтказувчи участка комиссиялари чет давлатларда турган фуқароларнинг уларни овоз берувчи фуқаролар рўйхатига киритиш тўғрисидаги мурожаатида кўрсатилган шахсга доир маълумотларини уч кун ичида текширади ва фуқарони овоз берувчи фуқаролар рўйхатига киритиш ҳақидаги масалани ҳал қилади.

Ўзбекистон Республикасининг чет давлатлардаги дипломатик ва бошқа ваколатхоналари ҳузурида тузилган референдум ўтказувчи участка комиссиялари овоз берувчи фуқаролар рўйхатига киритилган фуқаролар ҳақидаги маълумотларни дарҳол Ўзбекистон Республикаси Ташқи ишлар вазирлигига тақдим этади.

Ўзбекистон Республикаси Ташқи ишлар вазирлиги овоз берувчи фуқаролар рўйхатига киритилган фуқаролар ҳақидаги маълумотларни дарҳол Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси ҳузуридаги Давлат персоналлаштириш марказига Сайловчиларнинг ягона электрон рўйхатига тегишли тузатишлар киритиш учун тақдим этади.

Абдухолиқ Ғиждувоний МФЙ

Ўзбекистон Республикаси Президенти Ш.Мирзиёев 2022 йил
20 декабрдаги Ўзбекистон Республикаси Олий мажлиси ва Ўзбекистон халқига йўллаган Мурожаатномасида маъмурий судларга аълоҳида тўхталиб ўтилди. Ушбу мурожаатномадаги тўхталиб ўтилган масалалар юзасидан Бухоро вилоят Бухоро туманлараро маъмурий суди судьялари томонидан Бухоро вилоятидаги маҳаллаларда тарғибот ишлари олиб борилди.

Жумладан, 2022 йил 24 декабрь куни Бухоро туманлараро маъмурий суди раиси А.Бобомуродов ва судьялари М.Мансуров, О.Ражабов, У.Кадиров ҳамда Бухоро туманлараро маъмурий судининг судья ёрдамчиси Ё.Мухиддиновлар томонидан Бухоро шаҳридаги “Абдухолиқ Ғиждувоний” маҳалла фуқаролар йиғини биносида аҳолига Ўзбекистон Республикаси Президентининг мурожаатномасида тўхталиб ўтилган масалалар бўйича, яъни

Инсон ҳуқуқ ва эркинликларини ишончли ҳимоя қилиш давлатнинг конститутциявий мажбурияти сифатида белгиланиши лозимлиги,
сўнги йилларда суд-ҳуқуқ тизимида адолат ўрнатиш бўйича кўп иш қилингани таъкидланганлиги тўғрисида маъруза қилинди.

Бундан ташқари, Ўзбекистон Республикаси Президентининг Мурожаатномасида янги тизим доирасида қуйидагиларга тўхталиб ўтилди. Жумладан:

Қисқа муддатда ҳуқуқ тарғибот идоларини янгича ишлашга ўргатадиган, одил судлов сифатини оширадиган тизимнинг яратилиши;
Одамларнинг судма суд сарсон бўлиб юришларига барҳам берилиши;

Маъмурий судларга ҳоким қароридан норози бўлиб, мурожаат қилинганида ишларни экстериториал тартибда, яъни бошқа ҳудудда ҳам кўриш жорий қилиниши;
Ўзбекистонда мулк ва инвестициянинг ҳимоясини кўчайтириш мақсадида Халқаро тижорат судини ташкил этиш бўйича ҳам амалий ишлар бошланганлиги;

ҳақида Ўзбекситон Республикаси Президенти Ш.Мирзиёев томонидан таъкидлаб ўтилганлиги Бухоро туманлараро маъмурий суди судьялари томонидан “Абдухолиқ Ғиждувоний” маҳалла фуқаролар йиғини аҳолисига етказилди.

2022 йил 24 декабрь.

Бухоро туманлараро маъмурий суди.

Кўксарой МФЙ

Ўзбекистон Республикаси Президенти Ш.Мирзиёев 2022 йил
20 декабрь кунидаги Ўзбекистон Республикаси Олий мажлиси ва Ўзбекистон халқига йўллаган Мурожаатномасида маъмурий судларга аълоҳида тўхталиб ўтилди. Ушбу мурожаатномадаги тўхталиб ўтилган масалалар юзасидан Бухоро вилоят маъмурий суди судьялари томонидан Бухоро вилоятидаги маҳаллаларда тарғибот ишлари олиб борилди.

Жумладан, 2022 йил 22 декабрь куни Бухоро вилоят маъмурий суди судьяси И.Холов томонидан Бухоро шаҳридаги “Кўксарой” маҳалла фуқаролар йиғини биносида аҳолига Ўзбекистон Республикаси Президентининг мурожаатномасида тўхталиб ўтилган масалалар бўйича, яъни

– Инсон ҳуқуқ ва эркинликларини ишончли ҳимоя қилиш давлатнинг конститутциявий мажбурияти сифатида белгиланиши лозимлиги,

– сўнги йилларда суд-ҳуқуқ тизимида адолат ўрнатиш бўйича кўп иш қилингани таъкидланганлиги тўғрисида маъруза қилинди.

Бундан ташқари, Ўзбекистон Республикаси Президентининг Мурожаатномасида янги тизим доирасида қуйидагиларга тўхталиб ўтилди. Жумладан:

Қисқа муддатда ҳуқуқ тартибот идоларини янгича ишлашга ўргатадиган, одил судлов сифатини оширадиган тизимнинг яратилиши;
Одамларнинг судма суд сарсон бўлиб юришларига барҳам берилиши;

Маъмурий судларга ҳоким қароридан норзи бўлиб, мурожаат қилинганида ишларни экстерриториал тартибда, яъни бошқа ҳудудда ҳам жорий қилиниши;
Ўзбекистонда мулк ва инвестициянинг ҳимоясини кўчайтириш мақсадида Халқаро тижорат судини ташкил этиш бўйича ҳам амалий ишлар бошланганлиги;

ҳақида Ўзбекситон Республикаси Президенти Ш.Мирзиёев томонидан таъкидлаб ўтилганлиги Бухоро вилоят маъмурий суди судьялари томонидан “Кўксарой”маҳалла фуқаролар йиғини аҳолисига етказилди.

2022 йил 22 декабрь.

Бухоро вилоят маъмурий суди.

С.Бохарзий МФЙ

Ўзбекистон Республикаси Президенти Ш.Мирзиёев 2022 йил 20 декабрь кунидаги Ўзбекистон Республикаси Олий мажлиси ва Ўзбекистон халқига йўллаган Мурожаатномасида маъмурий судларга аълоҳида тўхталиб ўтилди. Ушбу мурожаатномадаги тўхталиб ўтилган масалалар юзасидан Бухоро вилоят маъмурий суди судьялари томонидан Бухоро вилоятидаги маҳаллаларда тарғибот ишлари олиб борилди.

Жумладан, 2022 йил 22 декабрь куни Бухоро вилоят маъмурий суди судьялари Г.Муллабаева, Б.Садуллаев, Ж.Ҳусенов ҳамда Бухоро вилоят маъмурий судининг судья катта ёрдамчиси А.Қодировлар томонидан Бухоро шаҳридаги С.Бохарзий маҳалла фуқаролар йиғини биносида аҳолига Ўзбекистон Республикаси Президентининг мурожаатномасида тўхталиб ўтилган масалалар бўйича, яъни

– Инсон ҳуқуқ ва эркинликларини ишончли ҳимоя қилиш давлатнинг конститутциявий мажбурияти сифатида белгиланиши лозимлиги,

– сўнги йилларда суд-ҳуқуқ тизимида адолат ўрнатиш бўйича кўп иш қилингани таъкидланганлиги тўғрисида маъруза қилинди.

Бундан ташқари, Ўзбекистон Республикаси Президентининг Мурожаатномасида янги тизим доирасида қуйидагиларга тўхталиб ўтилди. Жумладан:

Қисқа муддатда ҳуқуқ тартибот идоларини янгича ишлашга ўргатадиган, одил судлов сифатини оширадиган тизимнинг яратилиши;
Одамларнинг судма суд сарсон бўлиб юришларига барҳам берилиши;

Маъмурий судларга ҳоким қароридан норзи бўлиб, мурожаат қилинганида ишларни экстерриториал тартибда, яъни бошқа ҳудудда ҳам жорий қилиниши;
Ўзбекистонда мулк ва инвестициянинг ҳимоясини кўчайтириш мақсадида Халқаро тижорат судини ташкил этиш бўйича ҳам амалий ишлар бошланганлиги;

ҳақида Ўзбекситон Республикаси Президенти Ш.Мирзиёев томонидан таъкидлаб ўтилганлиги Бухоро вилоят маъмурий суди судьялари томонидан С.Бохарзий маҳалла фуқаролар йиғини аҳолисига етказилди.

2022 йил 22 декабрь.
Бухоро вилоят маъмурий суди.

Кўкалдош МФЙ

Ўзбекистон Республикаси Президенти Ш.Мирзиёев 2022 йил 20 декабрь кунидаги Ўзбекистон Республикаси Олий мажлиси ва Ўзбекистон халқига йўллаган Мурожаатномасида маъмурий судларга аълоҳида тўхталиб ўтилди. Ушбу мурожаатномадаги тўхталиб ўтилган масалалар юзасидан Бухоро вилоят маъмурий суди судьялари томонидан Бухоро вилоятидаги маҳаллаларда тарғибот ишлари олиб борилди.

Жумладан, 2022 йил 22 декабрь куни Бухоро вилоят маъмурий суди судьялари Г.Муллабаева, Б.Садуллаев, Ж.Ҳусенов ҳамда Бухоро вилоят маъмурий судининг судья катта ёрдамчиси А.Қодировлар томонидан Бухоро шаҳридаги Кўкалдош маҳалла фуқаролар йиғини биносида аҳолига Ўзбекистон Республикаси Президентининг мурожаатномасида тўхталиб ўтилган масалалар бўйича, яъни

– Инсон ҳуқуқ ва эркинликларини ишончли ҳимоя қилиш давлатнинг конститутциявий мажбурияти сифатида белгиланиши лозимлиги,

– сўнги йилларда суд-ҳуқуқ тизимида адолат ўрнатиш бўйича кўп иш қилингани таъкидланганлиги тўғрисида маъруза қилинди.

Бундан ташқари, Ўзбекистон Республикаси Президентининг Мурожаатномасида янги тизим доирасида қуйидагиларга тўхталиб ўтилди. Жумладан:

Қисқа муддатда ҳуқуқ тартибот идоларини янгича ишлашга ўргатадиган, одил судлов сифатини оширадиган тизимнинг яратилиши;
Одамларнинг судма суд сарсон бўлиб юришларига барҳам берилиши;

Маъмурий судларга ҳоким қароридан норзи бўлиб, мурожаат қилинганида ишларни экстерриториал тартибда, яъни бошқа ҳудудда ҳам жорий қилиниши;
Ўзбекистонда мулк ва инвестициянинг ҳимоясини кўчайтириш мақсадида Халқаро тижорат судини ташкил этиш бўйича ҳам амалий ишлар бошланганлиги;

ҳақида Ўзбекситон Республикаси Президенти Ш.Мирзиёев томонидан таъкидлаб ўтилганлиги Бухоро вилоят маъмурий суди судьялари томонидан Кўкалдош маҳалла фуқаролар йиғини аҳолисига етказилди.

2022 йил 22 декабрь.

Бухоро вилоят маъмурий суди.